Najważniejszą cechą gospodarki socjalistycznej było połączenie scentralizowanej i hierarchicznej władzy politycznej z centralnym planowaniem i państwową własnością środków produkcji. Nakazowo-rozdzielczy model zarządzania gospodarką w ekstensywnej fazie uprzemysłowienia, koncentracja zasobów w przemyśle ciężkim i wydobywczym, hamowały produkcję rynkową, spowalniając wzrost stopy życiowej ludności. Poczynając od wydarzeń z czerwca 1956 r. rozbieżność między oczekiwaniami społecznymi a rzeczywistością osiągała poziom krytyczny w latach: 1968, 1970, 1976 1980 i 1981. Odpowiedzią władz były represje, ale także przesilenia i zmiany personalne w aparacie partyjnym i rządowym. W miarę odchodzenia od ideologii nawołującej do „dyktatury proletariatu”, coraz śmielej mówiono o konwergencji socjalizmu i kapitalizmu drogą reform , eksperymentowano z instrumentami rynkowymi, wierząc, że uda się w ten sposób podnieść efektywność niewydolnej gospodarki .
| 
| 
